Çocuklar aktif katılımcılar olarak araştırma sürecinin her aşamasında yer alıyorlar…
“Çocuk Liderliğinde bir araştırma yapmak, böyle bir sorumluluk almak, çalışmanın her aşamasında yer almamız, bizim fikirlerimizin sorulması, çok hoş bir şey…” (Çocuk Danışma Kurulu üyesi, 9 yaş)
“Sınıflara Çocuk Danışma Kurulu üyesi olarak gitmek, çalışmayı anlatmak, anketi uygulamak, başka çocukların fikirlerini almak çok heyecanlı ve keyifliydi…” (Çocuk Danışma Kurulu üyesi, 9 yaş)
“Çaresiz olarak oturup, olup bitenleri izlemek yerine bu konuda bir işe yaramak, çaba sarf etmek bize çok iyi geldi…”
(Çocuk Danışma Kurulu üyesi, 13 yaş)
Çocuklar uzun zamandır araştırmaların ‘nesneleri’ olmuştur, ancak ‘aktif katılımcılar’ olarak çocuklar tarafından yapılan araştırmalar oldukça yenidir.
“Çocuk Liderliğinde Araştırma”, çocukların araştırma sürecinin hemen tüm aşamalarında “aktif katılımcılar” olarak rol aldıkları, çocuklar tarafından gerçekleştirilen katılımcı bir araştırma yöntemidir. Çocuklar, kendi yaşamları konusunda uzmandırlar ve aynı zamanda kendi yaşamlarını etkileyen konularla ilgili dinlenme ve görüşlerinin ciddiye alınması hakkına sahiptirler.
“Çocuk Liderliğinde Araştırma” çocukların seçim yapma, yansıtma, eleştirel düşünme, verileri analiz etme gibi beceri ve stratejileri geliştirmelerini sağlar. Bu süreç aynı zamanda iletişim ve organizasyon becerilerini de geliştirir.
“İstanbul Çocuklara Soruyor” Projesi kapsamında 6-14 yaş grubu çocukların yaşadıkları kent İstanbul ile ilgili belirledikleri sorunlar arasında “deprem” önemli bir konu başlığı olarak öne çıkmış, bu konudaki duygu, görüş ve önerileri Proje Raporunda ayrıntılı bir şekilde yansıtılmıştır. Bu veriler ve 6 Şubat Kahramanmaraş depremleri sonrasında Çocuk Danışma Kurulu üyeleri ile birlikte, çocukların da birincil ve somut bir gündemi olarak ortaya koydukları “deprem” temalı bir Çocuk Liderliğinde Araştırma gerçekleştirilmiş ve raporlanmıştır.
Bu çalışma ile çocukların “araştırmacı kimlikleri” ile;
- bu güncel konuda bir iletişim ve katılım kanalı oluşturması, bu dönemin katılımcı süreçlerle desteklenmesi, yapılabileceklere “çocuklar için” olduğu kadar “çocuklarla birlikte” bakma yaklaşımına pratik bir halka daha eklenmesi,
- akranlarının katılımını sağlamak üzere yapacakları çalışma ile, sivil toplum dayanışması, örgütlenme, aktif yurttaşlık bilinci ve deneyimi kazanmaları yönünde bir ortam ve platform oluşturulması,
- kendi güçleri ve emekleri ile çocuklardan çocuklara yaklaşımıyla değişimin en önemli unsurlarından biri olarak seslerini duyurmalarını sağlamak üzere gerçekleştirdikleri somut bir çalışma olması,
- Bu motivasyon ve hareket noktaları doğrultusunda, akut deprem gündemi içinde ne düşündükleri ne hissettikleri, ne algıladıkları, nelere ihtiyaç duydukları, istek ve talepleri konularında geri bildirim alınması amaçlanmıştır.
Çocuklar için aktif yurttaşlık ve gönüllü çalışma uygulaması olarak bir ilk olan bu çalışma, 47 Çocuk Danışma Kurulu üyesi tarafından 8-15 yaş grubu toplam 1.186 çocuğun katıldığı bir anket uygulaması olarak 27 Mart – 2 Nisan 2023 tarihlerinde gerçekleştirildi.
Soruların hazırlanması aşamasından itibaren araştırma döngüsüne dahil olan Çocuk Danışma Kurulu üyeleri, saha çalışmasını kendi okullarında, sınıflarında, mahallelerinde, parklarda, apartmanlarında, yakın çevrelerinde, sosyal ortamlarında gerçekleştirerek araştırma verilerini topladılar. Araştırma verileri proje destekçisi NOVASAM Araştırma tarafından analiz edildi ve sonuçlar çocuklarla birlikte değerlendirilerek raporlandı.
Bu yenilikçi araştırma, 6 Şubat’ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası çocukların deprem konusundaki algı, duygu ve düşüncelerini doğrudan kendilerinden duyma konusunda önemli ve değerli verilere ulaşılmasını sağladı.